Rodzaje i zastosowanie makulatury

Na świecie produkuje się dziś ok. 300 mln ton papieru rocznie. Wytwarzanie tak dużej jego ilości nie byłoby możliwe bez udziału makulatury. W jaki sposób zużyty papier przetwarza się na nowy? Przeczytaj o tym już teraz!

Czym jest makulatura? 

Makulatura to różnego rodzaju wyroby papiernicze i ich resztki, które wykorzystuje się jako jeden z surowców włóknistych przy produkcji nowego papieru. 

Przetwarzanie zużytego papieru to ważna część gospodarki każdego kraju oraz po prostu konieczność – ekologiczna i ekonomiczna. Statystyczny człowiek zużywa ok. 50 kg papieru rocznie. Gdyby bazować tylko na nowym surowcu, wkrótce zabrakłoby lasów, z których wytwarza się wyroby papiernicze. 

Szacuje się, że na każde 100 kg papieru trzeba ściąć aż 2 drzewa! Odzyskiwanie makulatury pozwala przerobić na nowo już zużyty papier, dzięki czemu wraca on do obiegu. Zmniejsza to liczbę wyciętych drzew. 

Jak dużo makulatury się dziś odzyskuje? W krajach Unii Europejskiej to dosyć dużo – statystycznie aż 70%. Są kraje, w których poziom ten jest jednak zdecydowanie wyższy. Polska na tym tle wypada dosyć słabo. Odzyskujemy mniej niż 50% makulatury, choć z roku na rok coraz więcej. 

Jakie mamy rodzaje makulatury? 

Różnego rodzaju makulatura wynosi ok. 1/3 odpadów każdego gospodarstwa domowego. Ta pochodząca z odpadów komunalnych jest jednak najczęściej słabej jakości. Bywa, że nie nadaje się do odzyskiwania. Dużo lepszym surowcem okazuje się makulatura z drukarni, centrów logistycznych czy dużych firm produkcyjnych – to cenny surowiec wtórny, na który jest dziś duże zapotrzebowanie. 

Makulaturę możemy podzielić na:

• makulaturę białą, czyli pochodzącą z bielonych mas włóknistych (a więc po prostu popularny papier);
• makulaturę mocną, wyprodukowaną wcześniej np. z tektury falistej i zużytych papierowych worków;
• makulaturę mieszaną;
• makulaturę śmietnikową, pochodzącą ze śmietników czy wysypisk śmieci.

W Polsce stosuje się także europejską klasyfikację makulatury na cztery rodzaje, a w ich ramach – na aż 54 odmiany. Pierwszy rodzaj to tzw. odmiany słabe, czyli makulatura z różnych rodzajów tektury i papieru. Makulatura średnia obejmuje gazety, książki oraz ilustrowane magazyny. Makulatura lepsza to mocniejszy rodzaj makulatury: z papieru białego, akt czy ścinek drukarskich. Ostatni rodzaj to makulatura mocna – z tektury falistej i tektury kraft. 

Jak odzyskuje się makulaturę? 

Droga makulatury do zmiany w czysty i nowiutki papier zaczyna się w gospodarstwach domowych oraz w obiektach przemysłowych. Ważne, by do pojemnika na papier wrzucać makulaturę czystą i niezatłuszczoną. Do przetworzenia nie nadają się np. kartony po mleku, tapety, odpady higieniczne czy worki po materiałach budowlanych. 

Zebrana makulatura trafia następnie do miejsc zbiórki odpadów celulozowych. Zostaje tam posortowana na opisane wcześniej rodzaje, oczyszczona i sprasowana. 

Jeśli z makulatury mają powstać opakowania czy tektura falista, trzeba ją poddać oczyszczaniu mechanicznemu. Natomiast jeśli z odpadów papierniczych wytwarza się papier, oprócz oczyszczania niezbędne jest także odbarwianie. 

Oto kolejne etapy przetwarzania makulatury:

• Rozwłóknianie – papier zostaje zmieszany z wodą i rozdrobniony na włókna celulozowe, do których dodaje się różne substancje wspomagające proces odbarwiania.
• Mechaniczne oczyszczanie – przebiega ono z pomocą systemu specjalnych sit i sortowników, które usuwają takie zanieczyszczenia jak piasek, zszywki, spinacze itd. 
• Odbarwianie – wykonuje się je, gdy z makulatury ma powstać materiał na papier do pisania i papier gazetowy, bibułki itd. Do odbarwiania stosuje się środki chemiczne oraz wodę (czyli makulaturę się po prostu dokładnie myje).
• Bielenie makulatury z pomocą środków chemicznych.

Dlaczego warto oddawać papier na makulaturę? 

Wiesz już, że na każde 100 kg papieru przypadają 2 wycięte drzewa. Każde z tych drzew dostarczyłoby tlenu dla 10 osób. Szacuje się, że powtórne użycie tony papieru pozwala ocalić aż 17 drzew. Zdecydowanie jest więc nad czym pracować, aby jak najwięcej papieru powstawało z makulatury!

Recykling odpadów papierniczych oznacza też oszczędność energii, mniejsze zanieczyszczenie wód i powietrza. Pomimo że wymaga on stosowania sporej liczby surowców, to jednak i tak bez porównania mniej niż w przypadku produkcji nowego papieru. 

Jak segregować papier? 

Pamiętaj, że makulatura powinna być sucha i czysta. Nie wrzucaj do pojemnika na papier odpadów, które mają elementy foliowe, tworzywo czy taśmę. Do segregacji nie nadają się też opakowania wielomateriałowe, nawet jeśli są częściowo wykonane z papieru. Do kosza na papier nie powinny więc trafić wspomniane już kartony po sokach i mleku, papierowe ręczniki, papier toaletowy czy chusteczki higieniczne. 

Interesuje Cię temat ekologii? Sprawdź nasz artykuł: Czy tektura jest ekologiczna? Jak powstaje tektura i gdzie szukać tej eko?

Sprawdź też kolekcję ekologicznych tonerów Black Point, które pomogą Ci lepiej dbać o przyrodę we własnym domu i biurze: Nowa EKO linia tonerów Black Point